De onderwijsraad bepleit in te rapport naar hogere leerprestaties in het voortgezet onderwijs nu om voor nieuwe docenten een masteropleiding verplicht te stellen en daarbij bij- en nascholing in te zetten.
Daarnaast zou er ook een diagnostische test moeten komen komen voor leerlingen aan het eind van de tweede klas.
De gedachte hierachter is dat het algehele kennisniveau, maar ook het opleidingsniveau van docenten in Nederland zal stijgen en dat ons land beter kan concurreren met andere landen waar het kennisniveau vaak hoger ligt.
De Onderwijsraad adviseert om het opleidingsniveau van leerkrachten en schoolleiders te verhogen zodat scholen meer opbrengstgericht kunnen werken. Maar hoe verhouden deze hogere eisen aan docenten met het lerarentekort? Volgens Geert ten Dam, voorzitter van de raad, zijn deze maatregelen nodig om te concurreren met het buitenland en komen deze ook tegemoet aan wensen uit de lerarengemeenschap zelf:
“De kwaliteit van het onderwijs is zo goed als de docent die voor de klas staat. In de cao is vastgelegd dat een leraar 10 procent van zijn aanstelling mag besteden aan na- en bijscholing. Benut die ruimte. Nieuwe leraren met een bacheloropleiding krijgen een startkwalificatie om te mogen lesgeven, onder voorwaarde dat zij binnen vijf jaar een opleiding op masterniveau afronden. Leraren kunnen in die tijd werken aan hun bijscholing. Leraren willen professionaliseren, en daar moeten ze de ruimte voor krijgen. Het is ook goed om de norm te stellen. Haal je die norm niet, dan is er reden om de leraar zijn bevoegdheid te ontnemen.”
Voor kandidaten die door middel van outplacement uit het onderwijs naar een andere sector overstappen heeft deze maatregel uiteraard geen invloed. Voor zij-instromers die al dan niet via een outplacementtraject het onderwijs in willen ligt dit anders. Hoe de regelgeving voor deze groep vormgegeven zou moeten worden wordt niet duidelijk in het rapport.
Hogere eisen aan stellen aan degene die docent wil worden, hoeft niet noodzakelijkerwijs af te schrikken, zegt onderwijsredacteur Bart Funnekotter. “Als je als student docent wilt worden, dan zullen de mensen die echt willen zich niet laten afschrikken door een extra jaar studeren.”
Funnekotter wijst er wel op dat de nieuwe regels voor een tweede universitaire studie – waardoor studenten meer collegegeld moeten gaan betalen – nog niet zijn aangepast om te voorzien in de extra eis voor docenten om een universitaire master te volgen. Maar, zegt hij, waarschijnlijk zal er een uitzondering gemaakt worden voor docenten in de dop.
Diagnostische toets voor leerlingen tweede klas
De Onderwijsraad ziet ook graag een toets voor leerlingen in de tweede klas van het middelbaar onderwijs. Hiermee zullen docenten beter kunnen bijhouden hoe de ontwikkeling van hun leerlingen verloopt en gerichter ingrijpen, zegt Ten Dam. Leerlingen worden al getoetst met de Cito Eindtoets in het laatste jaar van de basisschool en aan het eind van de middelbare school met het eindexamen. Deze nieuwe toets kan ook gebruikt worden om zich te meten aan andere scholen:
“Aan het begin van de middelbare school is er de Cito Eindtoets, aan het eind het eindexamen. De toets aan het eind van jaar twee is bestemd voor gebruik door de school zelf. Het kan voor de school een aanleiding zijn om zich te vergelijken met andere scholen. Bij het eindexamen is er opnieuw zo’n moment. Dan zie je wat het resultaat is van je inspanningen.”